Crewmenleader van de Chinook loadmasters
In gesprek met majoor Robert-Jan Elout
Majoor Robert-Jan Elout vertelt over zijn ervaringen als eerste Crewmenleader van de Chinook loadmasters. Van 2006 tot 2008 vervulde majoor Elout deze functie bij de Koninklijke Luchtmacht.
Crewmenleader
De functie van Crewmenleader werd in 2006 ingevoerd bij het 298 Squadron, tien jaar nadat de Chinook transporthelikopter in gebruik werd genomen door de Koninklijke Luchtmacht. De Crewmenleader vertegenwoordigt de belangen van de loadmasters op stafniveau.
“Met de introductie van de Chinook als transporthelikopter in 1995, deed ook het fenomeen loadmaster zijn intrede. De luchtmacht kende die functie tot dan toe niet. De loadmaster maakt in de helikopter deel uit van het ‘kernteam’, de Mission Essential Crew. Dit kernteam bestaat uit: vlieger, loadmaster, en afhankelijk van de missie bijvoorbeeld een boordschutter of een medic.
Loadmasters werden geworven onder helikopter techneuten, zij moesten daarna de volgende generaties weer opleiden. Maar door het hoge uitzendritme werd die groep te zwaar belast. Ze moesten met een paar man alles vanaf de grond opbouwen, maar waren ook continu op uitzending: Macedonië, Albanië, Kosovo, Eritrea, Irak, Afghanistan. Dat gaat een tijdje goed maar op den duur trekt het toch een zware wissel op het personeel en krijg je leegloop. Het squadron maakte een moeilijke en uitdagende periode door”, vertelt majoor Robert-Jan Elout.
Loopbaan bij Defensie
Robert-Jan kwam na een aantal tussenstappen bij het 298 Squadron terecht. Zijn loopbaan bij Defensie begon in 1995, toen hij als één van de laatste dienstplichtigen diende. Hij startte als soldaat algemeen bij de Koninklijke Landmacht, om precies te zijn bij het bedrijfsbureau van de technische dienst van 310 Herstelcompagnie. Hoewel de landmacht hem aantrok, voelde hij zich vooral aangetrokken tot de luchtmacht.
Na het voltooien van de officiersopleiding aan de Koninklijke Militaire Academie (KMA) werd hij voor het eerst geplaatst bij de Geleide Wapens, waar hij als BBT’er diende als vuurleidingsofficier Patriot. Zijn eerste uitzending vond plaats in 2003 naar Diyarbakir, Turkije. Robert-Jan: “Achteraf gezien was het heel waardevol om helemaal onderaan te beginnen als gewone soldaat, omdat je later als officier uit eigen ervaring weet hoe dat is.”
Crewmenleader op vliegbasis Soesterberg
Toen de functie Crewmenleader in de rang van luitenant beschikbaar kwam op de vliegbasis Soesterberg, was dat de kans om de overstap te maken naar de luchtmacht.
Robert-Jan: “In 2005 had het squadron te maken met leegloop. Er moest iets gebeuren. Op initiatief van squadroncommandant Bart Hoitink is toen, naar Engels voorbeeld, de functie van crewmenleader ingevoerd. Hoitink zocht een jonge officier die niet uit de club zelf kwam, maar van buiten met het doel objectief de belangen van de loadmasters te kunnen behartigen. Dat was mijn geluk want ik had op dat moment nog geen helikopter of Chinook ervaring. Ik hoefde zelf geen combat ready loadmaster te worden, maar ik moest er natuurlijk wel genoeg vanaf weten. Wat het was om met die verantwoordelijkheid achter in die kist te zitten. Dus ik zat binnen een paar weken in de MQT, Mission Qualification Training, samen met vliegers die net terugkwamen van de opleiding uit de Verenigde Staten. Je leert onder andere emergency procedures, en voice marshallen met je stem om de vlieger op de goede plek zien te krijgen. Je leert afstanden, dieptes en hoogtes inschatten, radiotelefonie, meteo, luchtvaartwetgeving. In een paar maanden tijd moest ik me dat in hoog tempo eigen maken.”
“Ondertussen moest ik doen waar ik voor besteld was: beleid maken voor het squadron om er voor te zorgen dat de leegloop stopte. Mijn belangrijkste taak als Crewmenleader: loopbaan ontwikkeling en het ontzorgen van de squadroncommandant. Er moest geworven worden, gezorgd worden voor een goede opleiding van de loadmasters en mogelijkheden voor carrièreontwikkeling worden gecreëerd. Daarnaast was het belangrijk om hen meer verantwoordelijkheden te geven. Bijvoorbeeld door het opleiden van instructeurs, een adjudantfunctie, het instellen van de functie van senior loadmaster, de meest ervaren adjudant, en daarboven nog de crewmenleader, een officiersfunctie. Die piramide heb ik in die periode opgetuigd”.
-
Embleem Crewmenleader Elout
-
Checklist operator and crewmember
Teamwork
“Het werken in een Chinook is teamwork, en de loadmaster neemt daarin een eigen plek in. Een technische achtergrond is noodzakelijk. Je moet snappen hoe het hydraulische systeem werkt en in ieder geval een diagnose kunnen stellen, de zogenaamde fault finding en troubleshooting. Maar dan ben je er nog niet, want je moet ook op een functionele manier communicatief zeer vaardig zijn. De vlieger moet op jouw aanwijzingen door middel van voice marshalling de kist aan de grond kunnen zetten, en is dus van jou afhankelijk. Jij leert als loadmaster de rust in je toon te bewaren, ook al is het spannend. Ten derde moet de loadmaster kunnen rekenen, het helpt als de lading er netjes in staat en er in de goede volgorde weer uit gaat: de weight and balance. In Nederland is dat met een rondje rond de kerk niet zo spannend, maar tijdens uitzendingen als er in stressvolle situaties onder tijdsdruk gehandeld moet worden wel. Juist dan is het belangrijk dat er zorgvuldig wordt in- en uitgeladen. Een Chinook is ook kwetsbaar, een hydraulische leiding is snel geraakt”.
Uitzendingen
Robert-Jan heeft drie uitzendingen met helidetachementen meegemaakt. In 2007 was hij in Afghanistan met het eerste helidetachement, en in 2010 met het laatste. In 2016 diende hij als Chief of Staff (COS) van Helidetachement 9 in Mali. In 2008 verhuisde hij mee met de helikopters naar Gilze-Rijen.
Na zijn rol als Crewmenleader werd hij geplaatst op het stafbureau van het Defensie Helikopter Commando (DHC). Daar gebruikte hij zijn ervaring voor het ontwikkelen van oefenscenario’s voor de helikopters, onder andere voor de inzet in Mali, tijdens de overgang van de Tactische Helikoptergroep (THG) naar het DHC. Zijn huidige functie is hoofd integrale planning bij de Luchtmachtreserve.
“Het mooiste van het werk is het teamwork. Je kunt niet zonder elkaar in een Chinook. De hele club is nodig om een missie te kunnen draaien. Het was mooi om daar als Crewmenleader een bijdrage aan te mogen leveren.” Majoor Robert-Jan Elout
