GASMASKER MODEL B
UIT 1916
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd voor het eerst op grote schaal gifgas gebruikt op het slagveld. De technologische ontwikkelingen gingen snel: de gassen werden dodelijker maar de bescherming ertegen werd ook beter. Het Nederlandse leger volgde de ontwikkelingen en ontwikkelde zelf ook gifgassen en gasmaskers.
STRIJDGAS
Toen de eerste wolken gifgas over de loopgraven dreven, stonden de kranten vol met angstige berichten. Ook Nederlandse media berichtten over ‘stikgassen’ en ‘bedwelmende dampen’. In het diepste geheim begon Nederland aan het onderzoek naar en de productie van strijdgassen.
Gasmasker ‘Model A’
Het idee was om cilinders en ketels te vullen met gifgas. Via een systeem van buizen zou het gas richting de vijand worden geleid. Om de eigen soldaten te beschermen werden 25.000 gasmaskers besteld. ‘Model A’ bestond uit een leren bril en een geïmpregneerd mondkapje. Dit werd met touwtjes om het hoofd geknoopt. Toen ze getest werden door rennende, schietende en kruipende soldaten bleek dat het een onpraktisch masker was dat nauwelijks bescherming bood.
Nog niet zo lang geleden hebben we een Nederlands ‘Model B’-gasmasker verworven*. Dit was de opvolger van het Model A en voldeed veel beter aan de eisen. Het mond- en neusstuk is gemaakt van ijzerdraad met linnen, en komt uit op een busje met korrels natronkalk. Dit absorbeert sommige soorten gifgas.
Gasmasker met filterbus
‘Model B’ was het eerste gasmasker met een filterbus en kreeg door de opvallende vorm al snel de bijnaam ‘varkenssnuitje’. De ontwikkelingen gingen echter snel en al in 1917 werd ‘Model B’ vervangen door ‘Model C’ met een uitgebreidere filter en bescherming tegen meer soorten gas.
*Dit Model B-gasmasker is helaas niet te zien in het NMM maar heeft een plekje in ons depot.
GAS! GAS! GAS!
Nog altijd moeten militairen leren wat ze moeten doen als er dreiging is van giftige stoffen. Hedendaagse gasmaskers beschermen tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire stoffen, daarom worden ze CBRN-maskers genoemd.
Als de alarmkreet ‘Gas! Gas! Gas!’ wordt geroepen, moet de militair binnen negen seconden zijn CBRN-masker op de correcte wijze op kunnen zetten. Dat is best snel, en daarom wordt het regelmatig geoefend!
“Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd een tot dan toe onbekend wapen ingezet: gifgas. Het blijkt het begin van een lange ontwikkeling van Nucleaire, Biologische en Chemische oorlogvoering. Een ongekend schrikbeeld.” Paul van Brakel - Conservator
