Namaakhelm van papier-maché
Het is misschien wel de meest bijzondere Nederlandse helm in onze collectie: een namaakhelm van papier-maché. In de meidagen van 1940 werd hij gedragen door een Duitse officier. Hij deed zich voor als Nederlandse soldaat, om zo zonder geweld een brug in handen te krijgen.
DE DUITSE INVAL
Op de vroege morgen van 10 mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen. Ze gebruikten tanks en vliegtuigen, maar ook gepantserde treinen, parachutisten en eenheden op de fiets. Voor een snelle opmars was het belangrijk om de bruggen over de grote rivieren te veroveren, voordat het Nederlandse leger deze op kon blazen.
LANDVERRAAD
Om de bruggen onbeschadigd in handen te krijgen, werden speciale overvalcommando’s ingezet. Dit waren eenheden die bestonden uit Duitse militairen, aangevuld met Nederlandse NSB’ers en Nazi-sympathisanten. Zij verkleedden zich als Nederlandse militairen. In de ochtend van 10 mei 1940 gingen ze naar verschillende bruggen in het oosten van Gelderland en Limburg. Omdat ze er als Nederlandse troepen uitzagen, hoopten ze dat de echte Nederlandse militairen niet op ze zouden schieten. Als de voorste Duitse eenheden bij de brug zouden aankomen, zouden de nep-Nederlanders de Duitsers de vrije doortocht geven.
SUCCES BIJ GENNEP
De helm van papier-maché werd gebruikt door de Oberleutnant Wilhelm Walther. Met een groep Nederlandse overlopers, die ‘Mussertmänner’ werden genoemd, probeerde hij de spoorbrug over de Maas bij Gennep over te nemen. Een gedeelte van de groep was verkleed als Nederlandse marechaussees, de anderen droegen Duitse uniformen. Ze voerden een toneelstukje op, alsof de “marechaussees” de “Duitse soldaten” krijgsgevangen hadden gemaakt. De Nederlandse bewakers van de spoorbrug trapten erin en werden overmeesterd. Kort hierna reden twee Duitse treinen over de veroverde spoorbrug. Een compleet Duits infanteriebataljon had de Nederlandse verdedigingslinie gepasseerd, dankzij een groep landverraders en een luitenant met een helm van papier-maché.
TEGENAANVAL
Ook bij het Maas-Waalkanaal probeerden verklede troepen de bruggen te bezetten. In eerste instantie lukte dat, maar bij Malden was de Nederlandse commandant op zijn hoede. Hij vormde een strijdgroep met koks en telefonisten en heroverde de brug. De Duitse overvalploeg werd gevangengenomen en de brug werd alsnog opgeblazen. Bij de strijd rondom de bruggen sneuvelde de Nederlandse NSB’er Anton Lukassen. Hij droeg een kepi, het hoofddeksel van de Nederlandse Marechaussee. Ook deze kepi, met kogelgat, kun je in het museum komen bekijken. Hij hangt naast de helm van papier-maché in de themazaal ‘Oorlogen’.
