Multinationale aanwezigheid NAVO-militairen
In Litouwen zit al vijf jaar lang een Nederlandse landmachteenheid. Ze zijn daar om Rusland af te schrikken en als ‘geruststellende maatregel’ voor de Oost-Europese NAVO-landen. Het is niet voor het eerst dat Nederlandse troepen langere tijd in het buitenland gelegerd zijn, tijdens de Koude Oorlog gebeurde dit ook.
Multinationale aanwezigheid
Sinds 2017 zijn er permanent NAVO-militairen gevestigd in Polen, Estland, Letland en Litouwen. In elk van die vier landen is een multinationale Battle Group gelegerd. Dat is een groep van ongeveer duizend tot 1.500 militairen, afkomstig uit verschillende NAVO-landen.
Nederlandse bijdrage
Sinds 2017 zijn er 270 Nederlandse militairen in Litouwen, samen met militairen uit onder meer Duitsland, België, Noorwegen en Kroatië. Het zijn natuurlijk niet al vijf jaar lang dezelfde soldaten: iedere zes maanden wordt er gerouleerd. De militairen oefenen gezamenlijk om klaar te staan als er een crisis uitbreekt.
Wat betekent
Enhanced Forward Presence?
De NAVO-inzet in de vier landen heet Enhanced Forward Presence, wat zoiets betekent als ‘verbeterde vooruitgeschoven aanwezigheid’. De belangrijkste afspraak in de NAVO is dat alle lidstaten komen helpen, wanneer één NAVO-land wordt aangevallen. Deze afspraak staat bekend als ‘artikel 5’. Als de Litouwers worden aangevallen zal de rest van de NAVO ze dus te hulp schieten.
Dat is één van de redenen waarom de eFP is gestart: er zijn direct NAVO-troepen aanwezig om terug te vechten. Enerzijds stelt dit de oostelijke NAVO-landen gerust, anderzijds zorgt de aanwezigheid van multinationale troepen er voor dat Rusland minder snel aan zal vallen.
Dichter bij het front
In de Koude Oorlog waren er ook Nederlandse militairen gelegerd in het buitenland, om snel op crises te kunnen reageren. Van 1963 tot en met 2006 was er een Nederlandse kazerne in Duitsland: de legerplaats Seedorf.
Dreiging van oorlog
Tijdens de Koude Oorlog dreigde er oorlog tussen de Sovjet-Unie en de NAVO. In Oost-Duitsland waren Sovjet-troepen gelegerd, en in West-Duitsland zaten NAVO-troepen. In Seedorf, een dorpje tussen Bremen en Hamburg, lag een Nederlandse brigade. Zowel beroepsmilitairen als dienstplichtigen stonden daar paraat voor als er oorlog uit zou breken. Verplaatsen vanuit Nederland zou te veel tijd kosten, net zoals nu met Litouwen het geval is.
Een stukje Nederland in Duitsland
De komst van de Nederlanders had grote gevolgen voor het dorpje Seedorf en omgeving. Honderden Nederlanders verhuisden tijdelijk of definitief naar Duitsland, en velen namen hun familie mee. Er kwamen Nederlandse winkels, Nederlandse scholen en Nederlandse verenigingen. Koninginnedag en carnaval werden feestelijk gevierd, en de militairen organiseerden zelfs jaarlijks een avondvierdaagse.
Maar toen de Berlijnse Muur viel en de spanning tussen oost en west afnam, kromp ook de Nederlandse aanwezigheid in Seedorf. In 2006 viel het doek definitief, en is de kazerne aan de Duitse overheid teruggegeven.
