Nieuw museum over de Tachtigjarige Oorlog

Begin dit jaar kreeg het Nationaal Militair Museum een bijzondere delegatie op werkbezoek. Directeur Daphne Maas en conservator Godfried Nijs van het nieuw op te richten Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog (NMTO) kwamen naar ons depot. In de Achterhoek staat namelijk iets moois te gebeuren. Al vanaf 2017 werkt men daar aan het initiatief voor een nieuw museum.

De Vestingstad Groenlo heeft een belangrijke rol gespeeld in de vaderlandse geschiedenis. Foto: achterhoek.nl

Waarom Groenlo?

Het initiatief werd in 2017 genomen door het Stadsmuseum Groenlo om meer aandacht te besteden aan Groenlo tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Daar vond namelijk in 1627 het beleg van Groenlo plaats. Afgelopen decennia waren er twee instellingen die de geschiedenis van Groenlo belichten: de Stichting Oude Calixtus en het Stadsmuseum Groenlo. Deze twee erfgoedlocaties besloten voortaan de handen in één te slaan en hun krachten te bundelen.

Erfgoedlocatie

De omgeving van Groenlo vormt ook een unieke erfgoedlocatie. Tijdens het beleg in 1627 liet prins Frederik Hendrik, de stedendwinger, de stad insluiten door middel van een zogeheten circumvallatielinie. Hierdoor kon niets meer in- of uit de stad. Langs de linie werden schansen en kampementen aangelegd. Deze linie is bij veel andere steden door oprukkende nieuwbouwwijken opgeslokt. Bij Groenlo zijn sporen hiervan nog steeds in het landschap zichtbaar. Hierdoor vindt in Groenlo ook tweejaarlijks één van de grootste nagespeelde veldslagen in Europa plaats: de Slag om Grolle.

Conservator Jeroen Punt (NMM) en directeur van het NMTO Daphne Maas in het depot van het Nationaal Militair Museum.

Samenwerking met Nationaal Militair Museum

In 2018 benaderde de toenmalige voorzitter van het Stadsmuseum Groenlo, Jeroen Tank, het Nationaal Militair Museum (NMM). Dit leidde tot bezoeken over en weer en het NMM werd gevraagd advies te geven op de nieuwe plannen. Daarbij werd de intentie uitgesproken dat het NMM in de toekomst een selectie aan 16e en 17e eeuwse wapens in bruikleen zou geven aan het nieuwe museum. Na verloop van tijd werden de plannen verder uitgewerkt en de financiering steeds concreter. Als toekomstige locatie werd gekozen voor de Oude Calixtuskerk en het nieuwe museum zou voortaan de ambitieuze naam ‘Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog’ dragen. Het onderwerp ‘Groenlo in 1627’ werd verder opgerekt en vertelt nu het gehele verhaal van de Tachtigjarige Oorlog.

Concurrent of partner?

De collectie van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg is onderdeel van de Rijkscollectie. Door objecten uit te lenen aan erkende musea vergroten wij ons bereik. In plaats dat een deel van de objecten in ons depot ligt opgeslagen, zijn ze nu voor het publiek te bezichtigen. Zolang dit onder de juiste klimatologische omstandigheden gebeurd, is dit een win-win situatie voor beide partijen. Het NMM werkt aan nieuwe plannen om vanuit haar organisatie een Nederlands kenniscentrum voor militair erfgoed op te zetten. In dit kader werken we graag samen met instellingen die het militaire verhaal van Nederland versterken. In plaats van elkaars concurrenten te zijn, levert samenwerking meer op.

Driekwartsharnas uit de collectie van het Nationaal Militair Museum.

Bruiklenen

In april van dit jaar bezochten directeur Daphne Maas en conservator Godfried Nijs het depot van het NMM. Gezamenlijk werd een selectie van bruiklenen samengesteld. Circa 30 objecten uit onze collectie zijn straks in het oosten van het land te bewonderen en zullen visueel het verhaal van de Tachtigjarige Oorlog in het nieuwe museum gaan ondersteunen. Onder de gekozen objecten bevinden zich ook enkele topstukken zoals een driekwartsharnas en een rijkversierde helm. Het harnas zal een goede aanvulling vormen op de grafsteen van stadscommandant Nicolaas van Boringer die begraven ligt in de Oude Calixtuskerk. Hierop staat de commandant in een vergelijkbaar harnas afgebeeld.

In de toekomstige museumlocatie is de verbouwing inmiddels van start gegaan. Het is de verwachting dat het nieuwe Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog medio april 2025 haar deuren opent.