In minder tijd meer schoten lossen?
Schieten met een vuursteenwapen is tijdrovend. Na ieder schot moet je het wapen opnieuw via de voorzijde laden. In de zeventiende eeuw zoeken Nederlandse geweermakers naar manieren om in minder tijd meer schoten te kunnen lossen. De oplossingen zijn slim, maar ook erg ingewikkeld.
Meerdere kogels
in de loop
Vuursteenpistolen en -geweren gebruiken de vonken van een vuursteen om het kruit te doen ontbranden. Als je de trekker overhaalt, schraapt een vuursteen langs een stuk staal. De vonken verhitten het kruit, en de kogel schiet weg.
De simpelste oplossing om sneller meer kogels te verschieten, is door meerdere kogels in de loop te stoppen. Deze kogels worden dan tegelijk afgevuurd en verhogen de kans dat je je doelwit raakt. Op deze manier is Willem van Oranje ook vermoord: de moordenaar stopte drie kogels in twee pistolen.
Meerdere lopen
op het pistool
Een andere oplossing om meerdere schoten te kunnen lossen is het gebruiken van meerdere lopen. In plaats van één vuursteenslot met een loop, worden er meer sloten en lopen op het vuursteenwapen bevestigd. Alle lopen kunnen van tevoren worden geladen en elke loop heeft zijn eigen trekker.
Eigen kruitpan
Een andere oplossing is om meerdere lopen te hebben met elk hun eigen kruitpan. Om het volgende schot af te vuren draai je de lopen, zodat de volgende loop kan worden afgevuurd. Je hebt nu maar één haan nodig om de lopen af te vuren.
Meerdere mechanismes
achter elkaar
Het nadeel van een wapen met meerdere lopen is dat het groot, zwaar en ingewikkeld is. Het liefst wil je één loop waarmee je meerdere kogels af kunt vuren, maar niet tegelijkertijd. De zeventiende-eeuwse oplossing is het achter elkaar plaatsen van twee afvuurmechanismes. Het vuursteenwapen wordt met twee aparte kruitladingen en kogels geladen, waarbij eerst de voorste kogel wordt afgeschoten en daarna die erachter. Het is van levensbelang om te zorgen dat er een goede afdichting is tussen de twee ladingen, omdat anders de voorste kruitlading ook tegelijk de achterste kan doen ontbranden.
Meerdere lopen, kruitladingen en kogels
De meest gecompliceerde oplossing levert een heel bijzonder vuurwapen op, dat maar liefst negentien kogels achter elkaar kan afvuren. De karabijn op de afbeelding heeft vier lopen die met zorgvuldig geplaatste kanalen met elkaar zijn verbonden. Je laadt het wapen met behulp van een laadstok met afstandsmaten, zodat alle kogels en kruitladingen exact op de goede plek zitten.
Radslotontsteking
Deze karabijn heeft een radslotontsteking in plaats van vuursteen. Haalt de schutter de trekker over, dan vliegen de kogels er snel achter elkaar uit richting de vijand. Het is een soort zeventiende-eeuwse voorloper van de mitrailleur!
"De Nederlandse wapenmakers in de zeventiende eeuw waren technisch zeer vernieuwend bezig en behoorden daarmee tot de wereldtop." Mathieu Willemsen - Conservator
