Stinger raket in het NMM

Welke wapens levert Nederland aan Oekraïne?

Om Oekraïne te steunen in de oorlog met Rusland stuurt Nederland wapens naar het Oekraïense leger. De belangrijkste wapens die geleverd worden zijn de Stinger luchtdoelraket en het Panzerfaust anti-tankwapen. Beide wapens zijn te zien in het Arsenaal van ons museum.

Oefening met een Stinger op Kreta in 1993. Hier is goed te zien hoe de ejector de raket uit de pijp heeft gelanceerd. Bron: NIMH

De Stinger

De Stinger is een raket tegen helikopters en vliegtuigen. Het wapen is ongeveer anderhalve meter lang en weegt maar vijftien kilo, en kan vanaf de schouder worden afgevuurd. Dit maakt de Stinger heel praktisch. Als de militair de trekker overhaalt, dan duwt een aparte motor – de ejector – de raket uit de pijp. Op een veilige afstand van de schutter gaan vervolgende de raketmotoren aan en de stuurvinnen klappen uit.

Hittezoekend

De kop van de raket gaat op de hitte van een vliegtuigmotor af. Als het vliegtuig een bocht maakt, doet de raket dat ook. Hierdoor is het heel lastig een Stinger te ontwijken. Als de raket geen doel treft, ontploft hij automatisch na 17 seconden, zodat er geen gevaarlijke resten op het slagveld belanden. Met speciale nachtzichtapparatuur kan de Stinger ook ’s nachts gebruikt worden.

PRTL: de Pantserrups Tegen Luchtdoelen in het NMM

Andere luchtdoelwapens

Het Nederlandse leger gebruikt de Stinger sinds 1984. In die tijd gebruikte Nederland ook andere wapensystemen tegen vliegtuigen en helikopters, zoals de PRTL: de Pantserrups Tegen Luchtdoelen. Dit is een dubbelloops kanon met een radar dat op het onderstel van een Leopard-tank werd gemonteerd. Zowel de Stinger als de PRTL werd gebruikt voor de korte en middellange afstand. Voor doelen die verder dan vijftien kilometer weg waren of heel hoog vlogen werden grotere raketten gebruikt, zoals de Nike Hercules of de HAWK.

Kanonnen

Voor de introductie van raketten werden radar gestuurde snelvuurkanonnen gebruikt om op vliegtuigen te schieten, zoals het 40L70-kanon. Nog langer geleden, tijdens de Tweede Wereldoorlog, werden er machinegeweren en kanonnen gebruikt om op vliegtuigen te schieten. Tegenwoordig vliegen vliegtuigen veel te snel om met een mitrailleur of kanon te kunnen raken.

Een Nederlandse militair met een Panzerfaust in 1948. Bron: NIMH

De Panzerfaust-3

Het andere wapen dat Nederland aan Oekraïne levert is de Panzerfaust-3. Ook dit wapen wordt vanaf de schouder afgevuurd, maar deze vuurt niet op vliegtuigen maar op tanks en pantserwagens. Een bijzondere eigenschap van de Panzerfaust is dat hij terugstootloos is. Als je een gewoon geweer afvuurt, zorgt de kracht van het afvuren ervoor dat het wapen hard in de schouder van de schutter drukt. Dat heet de terugstoot. Bij een zwaar wapen als een raketwerper kan de terugstoot de schutter uit balans brengen of zelfs verwonden. De Panzerfaust heeft dat nadeel dus niet.

Gepantserde doelen uitschakelen

De Panzerfaust wordt gebruikt om gepantserde doelen uit te schakelen en heeft een maximaal bereik van ongeveer zeshonderd meter. Hij heeft een digitaal vizier en een laser-afstandmeter. Er kunnen verschillende raketten mee worden afgeschoten voor verschillende doelen, bijvoorbeeld tanks, voertuigen met reactief pantser of bunkers.

Andere antitankwapens

De Panzerfaust stamt uit de Tweede Wereldoorlog. De Panzerfaust die Nazi-Duitsland ontwikkelde verschoot nog geen raketten maar antitankgranaten. Het was een praktisch en simpel wapen, dat ook in een stedelijke omgeving heel goed te gebruiken was. Geallieerde tankbemanningen waren er bang voor, want soldaten met Panzerfausten konden overal plotseling opduiken. Na de oorlog werden nieuwe West-Duitse antitankwapens weer Panzerfaust genoemd. De Panzerfaust-3 is begin jaren tachtig ontwikkeld. Het Nederlandse leger zette dit wapen onder meer in Afghanistan in.

Conservator NMM Mathieu Willemsen
"Met een Stinger van een paar duizend Euro op je schouder, kun je een straaljager van miljoenen Euro’s uitschakelen." Mathieu Willemsen - Conservator