'Bijzondere uitvoering van het manusje-van-alles op rupsen'
De YPR-765 was een van de belangrijkste en meest gebruikte voertuigen van de Koninklijke Landmacht in de jaren tachtig en negentig. Een bijzondere versie is de YPR-ERA. Sinds kort hebben we een YPR-ERA in onze collectie. Dit is de enige YPR-ERA in Nederland!
Een Nederlandse
Pantserrups
De YPR-765 is een pantserrupsvoertuig dat speciaal voor Nederland is ontwikkeld. De Landmacht had eind jaren zestig behoefte aan een veelzijdig gevechtsvoertuig voor de (pantser)infanterie op het slagveld. De Amerikaanse M113 was het voorbeeld van een gepantserd voertuig dat infanterie naar het slagveld kan brengen (een zogenaamde ‘battlefield taxi’) maar ook bewapend was om zelf gevechten te kunnen voeren.
Nederland bestelde in 1975 880 voertuigen, die de naam YPR-765 kregen: de Y stond voor Nederlandse productie, de PR voor pantserrups en 765 naar een dossiernummer uit de ontwikkelfase. Het grootste deel van de YPR’s werd in Nederland gebouwd en vanaf 1977 nam de Koninklijke Landmacht ze in gebruik.
Van antitank tot
antiterreur
Door de decennia heen heeft Nederland zeker 18 verschillende uitvoeringen van de YPR in gebruik gehad, en ze in uiteenlopende missiegebieden ingezet. Toen de YPR werd ingevoerd, eind jaren zeventig en begin jaren tachtig, richtte de Landmacht zich vooral op het bestrijden van massale tankaanvallen vanuit het Oostblok. De Landmacht had hier ongeveer driehonderd YPR’s van het type PRAT (pantserrups anti-tank) voor. Er waren verder onder meer uitvoeringen van de YPR voor commandovoering, genietaken, berging, gewondentransport en om mortieren te trekken.
YPR KMar
Tegenwoordig gebruikt de Koninklijke Marechaussee de YPR-765 nog. Donkerblauw geverfde YPR’s staan onder meer op Schiphol klaar om gijzelingen in vliegtuigen te beëindigen. Hiervoor zijn de YPR’s speciaal uitgerust met een trap, zodat antiterreureenheden het toestel makkelijk kunnen binnenvallen.
Explosief pantser
Gewone bepantsering is gemaakt van dik staal, waar kogels op afketsen. Moderne granaten en raketten gaan er echter dwars doorheen. ERA staat voor ‘Explosive Reactive Armour’. Het is een soort pantser dat bestaat uit allemaal kleine pakketjes explosieven. Als een vijandelijke granaat een stuk ERA-pantser raakt, dan ontploft het pantser daar zelf ook. Hierdoor wordt de vijandelijke explosie naar buiten gestuwd en is de schade aan het voertuig kleiner.
YPR-ERA
Tijdens de Nederlandse inzet in Afghanistan werden YPR’s uitgerust met ERA, omdat RPG’s (Rocket Propelled Grenades) en bermbommen een groot risico vormden. Het ERA maakte de voertuigen veiliger, maar ook 4.000 kilo zwaarder. De schokdemping moest aangepast worden om dit extra gewicht te kunnen dragen.
De YPR's van het
Nationaal Militair Museum
Onze collectie telt meerdere verschillende YPR’s. De YPR met ERA is een recente aanwinst en wordt op dit moment gerestaureerd en staat in het depot. In de vaste opstelling van het museum staat een andere YPR: een witgeverfde YPR-765 PRI.50. Dit is een soortgelijke YPR als in Bosnië gebruikt werd door Dutchbat. Het museumexemplaar is echter niet in Bosnië geweest: dit voertuig werd in Nederland gebruikt om bataljons op te werken voorafgaand aan hun inzet.
SPECS
- Krijgsmachtonderdeel: Koninklijke Landmacht, Koninklijke Marechaussee
- Introductiejaar: 1977
- Functie: Gepantserd gevechtsvoertuig voor infanterie
- Bemanning: 3+6/7: Voertuigcommandant, chauffeur, schutter en zes of zeven infanteristen, afhankelijk van de uitvoering
- Fabrikant: o.a. FMS (VS), DAF, Rijn Schelde Verolme, Rotterdamse Droogdok Maatschappij en Koninklijke Marinebouw De Schelde.
- Motor: Detroit Engine Division GMC 6-V-53-T tweetakt zescilinder
- Versnellingsbak: Allison, automaat (3 vooruit, 1 achteruit)
- Vermogen: 265 PK
- Aandrijfwielen: voor
- Max. snelheid: 60 km/u
- Gewicht: 13.500 kg tot 18.000 kg (met ERA)
- Bewapening: 25mm Oerlikon KBA-B02 (EWS)
"De YPR-ERA: een heel bijzondere uitvoering van het manusje-van-alles op rupsen." Alfred Staarman - Conservator
