Vredesmissies
Laten we er wat van leren
In een wereld verscheurd door conflicten, is het makkelijk om te vergeten dat er mensen zijn die zich inzetten voor vrede en veiligheid. Dit zijn de verhalen van Nederlandse veteranen zoals Dominique Schreinemachers. Als jonge militairen hebben zij gediend in brandhaarden wereldwijd, vaak onder levensbedreigende omstandigheden. Op 29 juni 2024, tijdens Veteranendag, wordt hun moed, toewijding en opofferingen geëerd.
Veteraan ben je elke dag, vindt Dominique Schreinemachers (41). Ze zat als militair vlieger in oorlogsgebieden zoals Afghanistan. Nu traint ze als gedragsbeïnvloedingspsycholoog mensen in zelfleiderschap. “Als militair ben je getraind om te denken in kansen. Ook al vind je iemand niet leuk, je kunt nog steeds samenwerken. Die kennis pas ik toe in het bedrijfsleven.”
Doen wat niemand durft te doen
Als 19-jarige ging Dominique bij de luchtmacht. “Ik vond militair vlieger de vetste baan van de wereld: de limieten van het lijfelijke, het denkvermogen en de zwaartekracht tarten. Het onmogelijke mogelijk maken. In enorm stressvolle situaties. Maar ook de samenwerking met meerdere landen, verschillende talen spreken, dat intrigeerde mij enorm. Als 19-jarige doe je het voor vrede en veiligheid. Je gelooft dat jouw bijdrage een kentering kan maken in het geheel. Dat wat niemand durft te doen, doe je.”
Ze werd op veel plekken in de wereld uitgezonden. “Ik ben twee keer op missie geweest in Afghanistan, drie keer heb ik counter-drugsoperaties gedaan in de Cariben bij Venezuela, ik heb vliegers getraind onderweg naar anti-piraterij missies in de richting van Somalië, medische transporten en nog veel meer.” De missies in Afghanistan hebben de meeste indruk op Dominique gemaakt. “Daar kwam de moeilijkheid van het conflict samen,” vertelt ze. “Er moet voor vrede gevochten worden. Maar wat mag dat kosten? Wie is er goed en wie fout? Het is zo complex. Ik heb in de jaren erna veel nagedacht over de heftigheid. Ik ben vaak beschoten, mortieren sloegen in enkele meters van me vandaan. Pas daarna realiseer je je: dat had kunnen misgaan.”
Denken in kansen
De missies in Afghanistan hadden als doel om het Taliban-regime weg te krijgen en de stabiliteit terug te brengen. Daarbinnen had Dominique haar eigen missie. “Voor mij als mens wilde ik zorgen dat vrouwen en kinderen ook rechten hadden. Dat ze naar school konden, naar de bioscoop, muziek konden luisteren. Ik heb wel het gevoel dat ik daaraan heb kunnen bijdragen. Ik zag dat kinderen boeken kregen. En dat de Taliban teruggedrongen werd.”
De overstap naar de burgermaatschappij was voor haar een natuurlijke beweging. “Ik wilde heel graag de buitenwereld laten zien wat wij doen. Daar heeft de burger heel veel aan. De manier van kijken naar situaties, comfortabel zijn in oncomfortabele situaties. Militairen denken altijd in kansen. Als ze in een situatie belanden, wordt die situatie vaak alleen maar slechter. Een militair is getraind te denken: wat kan er wel? Als je iemand niet leuk vindt, kun je nog steeds samenwerken. Dat doen wij als militair ook. Je moet met iedereen door één deur kunnen om de missie er levend vanaf te brengen.”
Gewenste uitkomst
Na een studie tot gedragsbeïnvloedings-psycholoog traint Dominique nu mensen in zelfleiderschap. “Als militair vlieger word je tot in den treure op allerlei psychologische elementen getraind. Dat vind ik geweldig. Het intrigeert me: waar komt ons gedrag vandaan? Hoe kan ik dat beïnvloeden? Hoe meer zicht je krijgt op hoe je dat doet, hoe beter je kunt sturen. Mensen in het bedrijfsleven hebben veel kennis, maar vaak hebben ze nooit een training in zelfleiderschap gedaan. Als je ziet welke ongewenste overtuigingen er zitten op hoe je denkt en dus op hoe jij doet, kun je het aanpassen naar iedere gewenste uitkomst.”
Ze heeft voor haar gevoel alleen haar helikopter achtergelaten met haar overstap naar de burgermaatschappij, meer niet. Dominique: “Ik heb alles meegenomen. Qua kennis, ervaring en vrienden. Bij mij werken veel militair vliegers. Voor de begeleiding van mijn trainingen heb je een bepaalde skillset nodig en moet je zelf kunnen putten uit heel veel kennis en ervaring. Deze jongens hebben allemaal gevlogen en zijn allemaal op missies geweest. Er is geen vraag die je ze niet kunt stellen.”
Oprechte nieuwsgierigheid
Ze is trots op wat ze heeft betekend voor haar land. En op alle andere militairen en veteranen, laat Dominique weten. “Dat ze voor elkaar klaarstaan. Dat ze altijd dat stapje extra zetten. Hoe ze omgaan met teleurstellingen. Ik vind militairen een bijzonder soort. Toen ik verhalen ging vertellen, deed ik dat omdat mensen geen idee hadden wat militairen doen. Zodat ze ervan kunnen leren: om te denken in kansen en mogelijkheden. En dat het er niet toe doet wie er naast je staat: je zet een stapje extra voor elkaar. Of dat nou in je buurt is of je werk: je bent onderdeel van het geheel. Oprechte nieuwsgierigheid naar jezelf en elkaar zou heel waardevol zijn. Dat gedachtengoed wil ik de hele wereld over krijgen. Dat is mijn nieuwe missie.”
Het verhaal van Dominique laat zien wat veteraan zijn voor haar betekent. Het heeft haar gevormd en mentale munitie gegeven voor haar maatschappelijke carrière na vertrek bij Defensie. Ontdek ook de moedige verhalen van marinevrouw Kirsten Kort en marinier Bas Beekman.
Wanneer ben je veteraan?
Een veteraan is de militair, de gewezen militair, of de gewezen dienstplichtige, van de Nederlandse krijgsmacht, of van het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger, net als degene die behoorde tot het vaarplichtig koopvaardijpersoneel, die het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend onder oorlogsomstandigheden of heeft deelgenomen aan een missie ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde voor zover deze missie bij regeling van Onze Minister is aangewezen.
In 2024 zijn er in totaal 100.800 veteranen waarvan 76.000 postactief en 24.800 nog in dienst.
Veteranen krijgen een draaginsigne Veteranen, ook wel Veteranenspeld genoemd. De speld staat symbool voor de waardering voor het risicovolle werk dat zij in het verleden als militair in naam van de samenleving hebben verricht.
Het Nederlands Veteraneninstituut vormt een thuisbasis voor veteranen door te erkennen en te waarderen en een plek te bieden waar zij zichzelf kunnen zijn.
Ontdek meer op de website van het Nederlands Veteraneninstituut
